Verrassend rood           6 maart 2024     door Ruud Bijkerk.

Rood is een warme kleur en werd recent nog volop gebruikt op Valentijnsdag bij het geven van harten en bloemen voor geliefden. Het is echter ook een kleur die juist macht en kracht uitstraalt. Rood kent vele betekenissen. In de Hoeksche Waard verbouwden veel boeren in de 17e tot halverwege de 19e eeuw meekrap. Dit plantje zorgde voor dikke winsten en werkgelegenheid, omdat de rode kleurstof, die uit de wortels werd gewonnen flink werd geëxporteerd als pigment voor textiel en andere gebruiksvoorwerpen. Dit alles wordt uitgebreid verteld en getoond in een wisseltentoonstelling van 23 maart t/m 27 oktober 2024 in het Museum Hoeksche Waard.

Wat is Meekrap?

Deze plant met gele bloempjes groeit goed op de zilte zeeklei van de Zuid-Hollandse eilanden en Zeeland, dus ook in de Hoeksche Waard. Voordat de wortels werden geoogst, moest de plant wel drie jaar groeien. Pas dan waren de wortels lang en dik genoeg om te verwerken en was de kwaliteit het best. Met een lange smalle delfspade of meespa haalden sterke mannen de wortels voorzichtig uit de grond. Vervolgens droogde men de wortels in speciale schuren met meerdere verdiepingen, meestoven genaamd. Ons eiland kende vier meestoven. In Oud-Beijerland, Numansdorp en twee in Strijen. De meestoven waren ook de plaats waar de wortels werden verwerkt tot kleurstofpoeder. Uiteindelijk zou in 1876 het doek vallen voor de meekrapindustrie door de uitvinding van chemische kleurstoffen.

“Voor zijn roodkoperen”

Dit is één van de fraaie gezegdes waar rood in voorkomt. “Zo rood als een tomaat, biet of kreeft” of “Rood staan” zijn ook bekenden. De kleur rood is ook in gebruik als beeldmerk, zoals de Testarossa van Ferrari. Voor autoliefhebbers een magisch woord. Het uitdrukken van kracht zie je ook in andere sporten. Zo is de kleur rood herkenbaar in 11 shirts van de 18 eredivisie voetbalclubs. De politiek is ook doorspekt van deze kleur. Het communisme werd uitgedrukt met rood. De vlaggen van China en Turkije zijn bewust gekozen en natuurlijk de Amerikaanse republikeinen met hun leider Trump, die uit de toon valt met zijn oranje uiterlijk. Rode zakdoeken danken hun kleur ook aan de meekrap. In de zeventiende eeuw droegen modieuze vrouwen rode onderrokken. Deze onderrokken waren gemaakt van een dikke wollen stof, baai genaamd. De wol was geverfd met meekrap en dat brengt ons terug bij dit lucratieve plantje. Wij hopen met de tentoonstelling u verder te verrassen met heel veel rood. Tot ziens vanaf 23 maart.